Sis nedir, neden olur? Sis oluşumu ve türleri nelerdir?

sis nasıl oluşur

 

Sis nedir? sis nasıl oluşur? Sis neden olur?

Mevsimsel olaylardan biri olan sisin ne ve neden olduğunu merak ediyorsanız yazımızı mutlaka okumalısınız. Sis oluştuğunda çoğu zaman izlenmesi keyifli ve muhteşem manzaralar da meydana getirmektedir.

Sis nedir?

Normal yatay görüş mesafesini bin metrenin (1 km) altına düşüren meteorolojik olaya sis denilmektedir. Diğer bir ifade ile stratus bulutunun yere yakın ya da yer seviyesinde oluşmasıdır. Yeryüzüyle temasa giren havanın içinde bulunan su buharı yoğuşmakta veya donarak kristalleşmektedir. Bunun neticesinde oluşan küçük su damlacıkları veya buz kristallerinden oluşmaktadır.

Sis neden ve nasıl oluşur?

Farklı oluşum şekilleri olan sis, buna bağlı olarak 2 grupta incelenebilir. Bunlar; Hava soğuma sisleri ve cephe sisleridir.

Hava kütlesi sisleri ( Soğuma sisleri )

• Adveksiyon sisleri: Bu yatay hava hareketi sisleridir. Sıcak ve nemli hava soğuk yüzey üzerine doğru hareket ederek alt katmanların soğuması ve su buharının yoğunlaşması nedeniyle meydana gelmektedir.
• Radyasyon sisleri: Isı kaybı yaşanmasından dolayı açık ve durgun geçen gecelerde yüzeye yakın hava ve yer yüzeyi soğumaktadır. Yükseklik yerden yukarıya doğru artmaya devam ettikçe, atmosferde ters sıcaklık dağılımı yaşanır. Alt yüzeylerde hava çok soğuk olur. Yükseklik artmaya devam ettikçe de sıcaklıkta artış meydana gelir. Şayet soğuma durumu havanın çiğ noktasına iner ve sis oluşur. Gece vakti başlar ve gün ağardığında hava ısınmaya başlayınca öğle vaktine kadar kaybolur.
• Yer şekili sisleri ( Oroğrafik ): Yer şeklinden dolayı havanın yatay hareket etmesinden dolayı yükselip soğumasından ötürü meydana gelen sislerdir. Yer şekillerinin etkisi ile yükselme yavaş ve yataya yakın olmalıdır.

Cephe sisleri

Bu sis türü, biri sıcak biri soğuk iki farklı hava kütlesinin karşılaşmasında sıcak havanın soğuk hava üzerinde yükselip soğuması ile meydana gelen sislerdir. Üçe ayrılırlar. Bunlar;

• Sıcak cephe önü sisleri
• Soğuk cephe gerisi sisleri
• Cephe hattı sisleridir.

Görüş mesafelerine bağlı olarak da sis üçe ayrılmaktadır. Bunlar;

• Hafif sis: Bu sis türünde görüş mesafesi 1,6 km’nin altında olur.
• Yoğun sis: Bu sis türünde ortaya çıkan görüş mesafesi 1 km’nin altında olmaktadır.
• Aşırı yoğun sis: Bu siste ise görüş mesafesi 400 metrenin altına düşmektedir.

Sis, oluştuğu sıcaklığa bağlı olarak da üçe ayrılır. Bunlar;

• Sıcak sis: Bu durumda sıcaklık 0°C’nin üzerinde olmaktadır.
• Soğuk sis: Bu sis tipinde sıcaklık – 30°C ve 0°C aralığında olmaktadır.
• Buz sisi: Bunda da sıcaklık – 30°C’den çok daha düşük seviyede olur.

Sisin etkileri; Yatay ve düşey görüş mesafesinin büyük önem taşıdığı havacılık alanında, ulaşım ve tarımda, insanların bazı faaliyetlerinde, insan ve çevre sağlığında sis ciddi etkiler göstermektedir. Denizyolu, karayolu ve havayolu ile gerçekleştirilen ulaşımda yaşanan sis sebebi ile ciddi oranda can ve mal kayıpları yaşanabilmektedir. Ayrıca sisin neden olduğu ulaşımdaki gecikmeler yüzünden de maddi kayıplar olabilmektedir. Bundan dolayı, ister ekonomik yatırımlar olsun ister şehirleşme açısından olsun insan aktivitesi açısından bölgelerin sis analizlerinin mutlaka yapılması gerekmektedir.

Akaryakıt fiyatlarında yaşanmakta olan artış nedeniyle uçuş planlamaları büyük önem arz etmektedir. Havayolu taşımacılığı gerçekleştiren şirketlerin büyük bölümü bu planlamaları en son meteorolojik bilgileri de değerlendirerek çözüm sağlamaktadırlar. Ayrıca meteorolojik bilgilerin değerlendirilmesi hava ulaşımında hem rahat hem de konforlu bir yolculuğu beraberinde getirmektedir. Kısaca bu verilerin ve bilgilerin derlenerek oluşturulduğu hava yolu taşımacılığı daha güvenli ve konforlu hale gelmektedir.