 |
| Devri Sabık |
Devri sabık nedir? Devri sabık kelime anlamı tdk, devr-i sabık yaratmak terimi ne için kullanılır?
Devri Sabık Yaratmak ne demek?
Devr-i sabık yaratmak, Türkiye siyasi tarihinde yeni gelen yönetimin veya iktidarın, kendinden önceki dönemi sorgulaması, hesap sorması anlamlarında kullanılan ifadedir. Türk siyasetinde genellikle, çok partili döneme geçilmesiyle birlikte 1950 genel seçimlerinde iktidara gelen Demokrat Parti'nin kendinden önceki 23 yıllık Cumhuriyet Halk Partisi dönemine yönelik "devr-i sabık yaratmayacağız" açıklaması ile bilinir.İkinci Meşrutiyet
İkinci Meşrutiyet'in 1908 yılında ilan edilmesiyle birlikte İttihat ve Terakki fırkası mensupları meşrutiyeti koruma çabası içinde olmuş ve bunun için girişimlerde bulunmuşlardır. Bunlardan birisi de kendinden önceki II. Abdülhamid dönemi ile hesaplaşarak, saraya yakınlığı ile bilinen ya da jurnalci olan kişilerin devlet kadrolarından uzaklaştırılması beklentisiydi. Bu beklenti kısa sürede gerçekleşmiş ve İttihat ve Terakki'nin uygun görmediği devlet personeli görevlerinden uzaklaştırılmıştır. Bu durum en alt kademeden üst kademelere kadar her alanda memurlar için uygulanmıştır.
Demokrat Parti dönemi
Türkiye'de çok partili döneme kadar CHP iktidardaydı ve devletin tüm kurumları ve kademesinde tek parti döneminin izleri bulunuyordu. 1950 genel seçimleri öncesinde DP, "Devr-i sabık yaratmayacağız" açıklamasında bulunmasına karşın, DP'nin iktidara gelmesi ile eski döneme yönelik nasıl bir siyaset izleyeceği kamuoyunda tartışma konusu olmuştur.DP iktidarı döneminde CHP'nin malvarlığı ve Halkevleri'nin durumu tartışmaya açılmıştır. Refik Şevket İnce ve yedi diğer DP'li milletvekilinin girişimi ile TBMM'de 8 Ağustos 1951 tarihinde kabul edilen ve 11 Ağustos 1951 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 5830 sayılı kanun ile Türkiye genelindeki bütün Halkevleri kapatılarak malları hazineye devredilmiştir.
14 Aralık 1953'te DP'nin girişimi ile "Cumhuriyet Halk Partisinin Haksız İktisaplarının İadesi Hakkında Kanun" teklifi Meclis genel kuruluna getirilmiş ve onaylanan kanun 16 Aralık 1953'te yürürlüğe girmiştir. Kanun ile CHP teşkilatının kullandığı Türkiye genelindeki çok sayıda bina hazineye devredilmiştir.