Zaza kime denir? |
Zaza nedir? zaza ne demektir? zaza kime denir? zazalarda inanış nedir? zazalar hangi şehirlerde hangi bölgelerde olur? Zaza ünlüler kimlerdir?
ZAZA KİME DENİR?
Zazalar, Hint-Avrupa dil ailesinin İran dillerine ait bir dil olan Zazacayı konuşan ve Türkiye'nin çoğunlukla Doğu Anadolu Bölgesi'nde yaşayan bir halktır.
Zazaların etnik kökeni tartışma konusu olmuştur ve bu noktada düşünceler iki safta toplanmıştır. Zazalar, Arap-İslam arşivleri, Osmanlı Arşivleri ve Ermeni Arşivlerinde Kürt olarak kabul edilse de Zazaların büyük çoğunluğu kendilerini Kürt olarak tanımlamamaktadır. Başlangıcından Günümüze Dersim Tarihi kitabının yazarı Ali Kaya'ya göre, Zazalar Kürt değil ve ayrı bir halktır.
Zazaların Kürt olmadığı konusunda dilbilim temelli tarifler eksik kalmaktadır. Çünkü Zazaca ve diğer Kürt dilleri aynı kökenden olup, Hint-Avrupa dil ailesinin İrani diller gurubun Kuzey-Batı koluna dahildir. Zazaca'nın diğer akraba olduğu diller arasında Talişi, Mazenderani, Semnani, Gileki, Tati sayılabilir. Farsça ise güneybatı İrani dillerdendir. Gramer ve kimi önemli sözcükler açısından diğer Kürt lehçeleri Zazaca’ya yakın olup, Kuzey-İran’da Hazar Denizi kıyısında konuşulan dillerle de belli bir yakınlık mevcuttur.
Sünni Zazalar, daha çok Elazığ, Arıcak, Sivrice, Maden, Palu, Bingöl, Siverek, Gerger, Diyarbakır, Mutki, Aksaray gibi il ve ilçelere yayılmış durumdalar.
Çok az da olsa Hristiyan Zazalar da mevcuttur ve genelde Siverek (Şanlıurfa), Gerger (Adıyaman)'da ve Avrupa'nın çeşitli bölgelerinde yaşarlar.
Zazaların etnik kökeni tartışma konusu olmuştur ve bu noktada düşünceler iki safta toplanmıştır. Zazalar, Arap-İslam arşivleri, Osmanlı Arşivleri ve Ermeni Arşivlerinde Kürt olarak kabul edilse de Zazaların büyük çoğunluğu kendilerini Kürt olarak tanımlamamaktadır. Başlangıcından Günümüze Dersim Tarihi kitabının yazarı Ali Kaya'ya göre, Zazalar Kürt değil ve ayrı bir halktır.
Zazaların Kürt olmadığı konusunda dilbilim temelli tarifler eksik kalmaktadır. Çünkü Zazaca ve diğer Kürt dilleri aynı kökenden olup, Hint-Avrupa dil ailesinin İrani diller gurubun Kuzey-Batı koluna dahildir. Zazaca'nın diğer akraba olduğu diller arasında Talişi, Mazenderani, Semnani, Gileki, Tati sayılabilir. Farsça ise güneybatı İrani dillerdendir. Gramer ve kimi önemli sözcükler açısından diğer Kürt lehçeleri Zazaca’ya yakın olup, Kuzey-İran’da Hazar Denizi kıyısında konuşulan dillerle de belli bir yakınlık mevcuttur.
Zazalarda inanış
Zazalar, Alevi ve Sünni kesimden oluşmaktadır. alevi kökenli Zazalar daha çok Tunceli, Sivas (Zara, İmranlı), Tokat (Almus, Zile), Erzincan (Merkez, Kemah, Çayırlı, Üzümlü, Tercan), Varto, Bingöl (Yayladere, Kiğı, Yedisu), Erzurum (Hınıs,Aşkale), Gümüşhane, Şiran, Kayseri, (Sarız, Develi ve Merkez) ikamet etmektedir.Sünni Zazalar, daha çok Elazığ, Arıcak, Sivrice, Maden, Palu, Bingöl, Siverek, Gerger, Diyarbakır, Mutki, Aksaray gibi il ve ilçelere yayılmış durumdalar.
Çok az da olsa Hristiyan Zazalar da mevcuttur ve genelde Siverek (Şanlıurfa), Gerger (Adıyaman)'da ve Avrupa'nın çeşitli bölgelerinde yaşarlar.
Türkiye'de Ünlü Zazalar kimlerdir?
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, işadamı Abdullah Kiğılı, Gazeteci Nevzat Çiçek, Sanatçı Yılmaz Güney, Oyuncu Ali Sürmeli, Oyuncu Songül Öden, Oyuncu Taner Ölmez, Sanatçı Mahsun Kırmızıgül, Sanatçı Servet Kocakaya, Oyuncu Necati Şaşmaz, Oyuncu Bülent İnal, Sanatçı Fatih Kısaparmak, Sanatçı Alişan, Sanatçı Seher Dilovan, Türkücü Ceylan ve Sanatçı İntizar'ın Zaza olduğu biliniyor.
Kategoriler:
Nedir
𝙕𝙖𝙯𝙖𝙘𝙖 ile Kürtçe arasındaki fark İngilizce ve Almanca'dan kat ve kat fazladır.
YanıtlaSil𝙊̈𝙧𝙣𝙚𝙠𝙡𝙚𝙧 𝙞𝙡𝙚 𝙞𝙨𝙥𝙖𝙩𝙡ı𝙮𝙖𝙡ı𝙢 :
Almanca: mache, komme, gehe, sage
İngilizce: make, come, go, say
𝙕𝙖𝙯𝙖𝙘𝙖 : ken(-a), yen(-a), şon(-a), van(-a)
Kürtçe/Kurmanci: dıkım, têm, dıçım, dıbêjım
Kürtçe/Sorani: dekem, têm, deçem, debêjem
Türkçe: yapıyorum, geliyorum, gidiyorum, söylüyorum
█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█
█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█
▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀
Almanca: gebe, nehme, esse, trinke
İngilizce: give, take, eat, drink
𝙕𝙖𝙯𝙖𝙘𝙖 : dan(-a), gên(-a), wen(-a), şımen(-a)
Kürtçe/Kurmanci: dıdım, dıgırım, dıxwım, vedıxwım
Kürtçe/Sorani: dedem, degırem, dexwem, wedexwem
Türkçe: veriyorum, alıyorum, yiyorum(yemek), içiyorum
█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█
█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█
▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀
Almanca: sehe, weine, durst, hunger
İngilizce: see, laugh, cry, thirst, hunger
𝙕𝙖𝙯𝙖𝙘𝙖 : vênena, bermena, veyşan, teyşan
Kürtçe/Kurmanci: dıbinım dıgrîm, bırçi, tini
Kürtçe/Sorani: debinem, degrîm, berçi, tinu
Türkçe: görüyorum, ağlıyorum, aç, susuz(susamış)
█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█
█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█
▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀
Almanca: in meinem haus, unser dorf
İngilizce: in my house, our village
𝙕𝙖𝙯𝙖𝙘𝙖 : keyê/çeyê mı, dewê ma
Kürtçe/Kurmanci: lı mala mın, gundê me
Kürtçe/Sorani: le mali mın, gundê eme
Türkçe: evim, köyüm
█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█
█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█
▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀
Almanca: was machst du?
İngilizce: what do you make?
𝙕𝙖𝙯𝙖𝙘𝙖 : tı se ken(-a)?
Kürtçe/Kurmanci: tu çı dıki?
Kürtçe/Sorani: to çı deki?
Türkçe: sen ne yapıyorsun?
█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█
█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█▀▀▀▀█
▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀
𝙕𝙖𝙯𝙖𝙘𝙖 : Ez ke şiyan çeye/key, va ameyne
Kürtçe/Kurmanci: Ez ku çûm mal, ba dıhat
Kürtçe/Sorani: Min ke çûm mal, ba dehat
Türkçe: Eve gittiğimde, rüzgar esiyordu
Zazalar kürt değil ayrı bir millettir ama köken türklüğe yakın olabilir!?
YanıtlaSil