Havan topu nedir? Havan topu menzili ve hakkında bilgiler.. Havan topu mermisini kim icat etti? Havan topu ilk ne zaman kullanıldı?
HAVAN TOPU NEDİR?
Havan, piyade birliklerinin kullandığı, üst açı grubu ile atış yapabilen, namlu ağzından elle tek tek doldurulan, bazı modellerinde mermi namlu içi dibindeki iğneye çarpar çarpmaz otomatik olarak ateşlenen, bazı modellerinde ise top ve obüslerdekine benzer ateşleme ipinin çekilmesiyle ateşlenen piyade birliklerinin ateş destek silahıdır.Havanın tesirli ya da etkili menzili olmaz ve atılan mermiye göre değişir. Ancak genellikle menzilleri 1500 metre - 8000 metre arasında değişir. Havanların başlıca mühimmat cinsleri; tahrip, aydınlatma, sis ve eğitim mermileridir. Üst açı grubu; namludan çıkan mühimmatın direkt hedefe gitmek yerine, önce yukarı doğru yükselip ardından hedefe tepeden dik bir şekilde düşmesi olarak tanımlanabilir. Bu sayede bir tepe veya yüksek bir binanın arkasına aşırtma atışlar yapılabilir. Dezavantajı ise merminin hedefe varış süresinin uzun olması, isabet oranının düşük olması ve atmosferik hava şartlarından daha fazla etkilenmesidir.
Havanlar, birliklerin daha arkalarında bulunur. Havan birlikleri bir ateş idare unsuru, bir ileri gözetleyici unsuru ve bir de havanları kullanan atış unsurlarından oluşur. Normal şartlarda ateş altına alınan hedefi göremeyen havanlar, kimi zaman 5000 m. veya daha uzağa bile atış yapabilirler. Ancak gerektiğinde basit usuller kullanıp hedefi görerek de ateş edebilirler. Havanlar; namlu, namlunun altında bulunan döşeme, namlunun ortasına sabitlenmiş ve ayakta durmasını sağlayan çatal ayak ve gerekli nişan esaslarının girilebilmesi için bir nişan aletinden meydana gelir. En önemli özellikleri portatif olmaları ve süratle atışa başlayabilmeleridir. Temelde toplardan bir farkları olmamasına rağmen topçular yerine piyadeler tarafından kullanılırlar. Hedeflerini görmedikleri için geometrideki açıları kullanarak ateş ederler.Bu nedenle maliyeti ucuz olan havanları kullananlara verilen eğitim önemlidir.
Zırhlı araçlara yüklenmiş havan sistemleri de vardır. Bunların bir kısmı havana sadece taşıyıcılık ederken, bir kısmı ise hem mermiyi otomatik yükler hem de hesaplamaları otomatik yaparlar.
HAVAN TOPUNU KİM İCAT ETTİ?
Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'un fethi sırasında ilk havanı kullanan isimdir ve aynı zamanda ilk havan topu sınıfı da kapıkulu ocaklarına bağlı humbaracı ocağıdır.İlk nakledilebilir havan ise Baron Menno van Coehoorn tarafından icat edildi ve Grave Kuşatması'nde kullanıldı. Kuşatma savaşları ile kullanılmaya başlanan havanın başlangıçtaki modelleri çok ilkel olduğundan kullanımı güçtü.