Türkiye Cumhurbaşkanları

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanları ve Görev Süreleri

Türkiye'de Cumhuriyetin ilanından bugüne kadar olan Cumhurbaşkanları..

1-MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

Görev Süresi: 29 Ekim 1923- 10 Kasım 1938 - 15 yıl TBMM tarafından 29 Ekim 1923 günü Cumhuriyet ilan edilirken, Mustafa Kemal de Cumhurbaşkanı seçildi. 1938’deki ölümüne dek arka arkaya 4 kez cumhurbaşkanı seçilen Atatürk, bu görevi en uzun süre yürüten cumhurbaşkanı oldu. 23 Nisan 1920’de Ankara’da tarihî görevine başladı; Mustafa Kemal, Meclis ve Hükümet Başkanı seçildi.

2-İSMET İNÖNÜ

Görev Süresi: 11 Kasım 1938 - 22 Mayıs 1950 - 12 yıl Atatürk’ün ölümünden sonra 1938 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye’nin ikinci cumhurbaşkanı olarak seçilen İnönü, cumhurbaşkanlığının yanı sıra CHP Genel Başkanlığı’na da getirildi. CHP’nin 26 Aralık 1938’de toplanan I. Olağanüstü Kurultayı’nda partinin değişmez genel başkanı seçilerek Millî Şef unvanını aldı.

3-CELAL BAYAR

Görev Süresi: 22 Mayıs 1950 - 27 Mayıs 1960 - 10 yıl Çok partili siyasî yaşamın başlaması üzerine 1946 yılında Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan ile birlikte Demokrat Parti’yi kurdu ve başkanlığa getirildi. Partisinin 1950 seçimlerini kazanmasından sonra 22 Mayıs 1950’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce Türkiye’nin üçüncü cumhurbaşkanı seçildi.

4-CEMAL GÜRSEL

Görev Süresi: 27 Mayıs 1960 - 28 Mart 1966 - 6 yıl 27 Mayıs 1960 günü gerçekleştirilen askerî müdahaleden hemen sonra MBK'nın başına getirildi. 28 Mayıs'ta devlet ve hükümet başkanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri Başkomutanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı yetkilerini üstlenerek yeni hükümeti kurdu. Devrik Başbakan Adnan Menderes ve iki bakanının idam edilmesinden sonra yeniden demokratik düzene dönülmesi ve 1961 Anayasası’nın hazırlanmasında önemli rol oynadı. Halkoyuna sunulan ve kabul edilen bu Anayasa gereğince 10 Ekim 1961’de yapılan seçimlerden sonra oluşturulan Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye’nin dördüncü cumhurbaşkanı seçildi. 1966 yılında başlayan rahatsızlığının, görevini yapmasına engel olacak duruma gelmesi üzerine,TBMM kararıyla cumhurbaşkanlığı görevine son verildi.

5-CEVDET SUNAY

Görev Süresi: 28 Mart 1966 - 28 Mart 1973 - 7yıl 1960 yılında Genelkurmay Başkanlığı’na atandı. 1966 yılında emekliye ayrılmasının ardından Cumhuriyet Senatosu kontenjan üyeliğine getirildi. Sunay, Gürsel’in rahatsızlığı sebebiyle cumhurbaşkanlığı görevinin sona ermesi üzerine 28 Mart 1966’da Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye’nin beşinci cumhurbaşkanı seçildi. Yedi yıllık görev süresini tamamladıktan sonra 1973 yılında cumhurbaşkanlığından ayrıldı. 1980'deki askeri müdahaleye değin anayasa gereğince Cumhuriyet Senatosu üyesi oldu.

6-FAHRİ KORUTÜRK

Görev Süresi: 6 Nisan 1973 - 6 Nisan 1980 - 7 yıl Deniz Kuvvetleri Komutanlığı görevinden 1960 yılında emekli olduktan sonra Moskova Büyükelçiliği’ne atandı. Ardından Madrit Büyükelçiliğine getirildi. 1965'te istifa ederek Türkiye'ye döndü. 1968 yılında Cumhuriyet Senatosu üyesi oldu. 1973 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce Türkiye Cumhuriyeti’nin altıncı cumhurbaşkanı seçildi. 1980 yılında yedi yıllık hizmet süresi tamamlandığından cumhurbaşkanlığı görevinden ayrıldı ve 12 Eylül 1980 askerî müdahalesine kadar Cumhuriyet Senatosu tabii üyeliği sürdü

7-KENAN EVREN

Görev Süresi: 9 Kasım 1982 - 9 Kasım 1989 - 7 yıl 7 Mart 1978’de Genelkurmay Başkanlığı’na atandı. Bu görevi sırasında 12 Eylül 1980’de gerçekleştirilen askerî darbeyle diğer görevlerinin yanı sıra Milli Güvenlik Konseyi ve devlet başkanlığını da üstlendi. 7 Kasım 1982’de halkoyuna sunulan ve kabul olunan Anayasa ile Türkiye’nin yedinci cumhurbaşkanı olarak göreve başladı. 9 Kasım 1989’da görev süresini tamamlayarak cumhurbaşkanlığından ayrıldı.

8-TURGUT ÖZAL

Görev Süresi: 9 Kasım 1989 - 17 Nisan 1993 - 4 yıl 2 Eylül 1980 askerî müdahalesinden sonra kurulan hükûmete ekonomik işlerden sorumlu Başbakan Yardımcısı olarak atandı. 1982 yılında bu görevinden istifa etti. 1983 yılında Anavatan Partisi’ni kurdu ve aynı yıl yapılan genel seçimlerde partisinin birinci gelmesi üzerine hükümeti kurmakla görevlendirildi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin 19. Başbakanı oldu. 1987 seçimleri sonrasında tekrar hükümet kurdu ve başbakan olarak görev yaptı. 31 Ekim 1989’da Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye Cumhuriyeti’nin sekizinci cumhurbaşkanı olarak seçilen Özal 9 Kasım 1989 günü bu görevine başladı. 17 Nisan 1993 günü geçirdiği bir rahatsızlık sonucu görevi sırasında vefat etti.

9-SÜLEYMAN DEMİREL

Görev Süresi: 16 Mayıs 1993 - 16 Mayıs 2000 - 7yıl 20 Ekim 1991’de yapılan genel seçimler sonrasında Doğru Yol Partisi ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti’nin oluşturduğu 49. Hükûmet’te başbakan olarak görev aldı. 16 Mayıs 1993’te, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye’nin 9. Cumhurbaşkanı seçildi. Demirel, 16 Mayıs 2000 günü görev süresini tamamlayarak cumhurbaşkanlığından ayrıldı.

10-AHMET NECDET SEZER

Görev Süresi: 16 Mayıs 2000 - 28 Ağustos 2007 - 7yıl 1988'de Anayasa Mahkemesi asıl üyeliğine atandı. Sezer, Anayasa Mahkemesi Kurulu’nca da 6 Ocak 1998’de Anayasa Mahkemesi Başkanlığı’na seçildi. 5 Mayıs 2000’de Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye’nin onuncu cumhurbaşkanı olarak seçildi. 16 Mayıs 2000’de başladığı görevini 28 Ağustos 2007 tarihinde tamamladı.

11-ABDULLAH GÜL

28 Ağustos 2007- 9 Ekim 1950’de Kayseri’de doğdu. Öğrenimini Kayseri Lisesi ve İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde yaptı. Aynı fakültede başladığı doktora çalışmaları için iki yıl İngiltere’de kaldı ve 1983’te İstanbul Üniversitesi’nden Doktor unvanı aldı. Sakarya Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nün kuruluşunda çalıştı ve aynı bölümde ekonomi dersleri verdi. 1989’da uluslararası ekonomi dalında Doçent oldu. 1983-1991 yılları arasında merkezi Cidde’de olan İslam Kalkınma Bankası’nda ekonomist olarak çalıştı. 1991 – 2007 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde beş dönem Kayseri Milletvekili olarak hizmet verdi. 1991 – 1995 yılları arasında TBMM’de Plan ve Bütçe Komisyonu üyeliği yaptı. 1991 - 2001 yılları arasında Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi üyesi olarak Konsey’in Kültür, Tüzük, Siyasi ve Ekonomik Kalkınma komitelerinde çalıştı. 1995 – 2001 yılları arasında TBMM’de Dışişleri Komisyonu’nda üye olarak görev yaptı. 1996’da kurulan 54. Hükümet’te Devlet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü olarak görev aldı.

12-RECEP TAYYİP ERDOĞAN

Recep Tayyip Erdoğan (d. 26 Şubat 1954; Kasımpaşa, Beyoğlu, İstanbul), Türkiye Cumhuriyeti'nin 2003 yılından beri başbakanı ve 2002 yılından beri Adalet ve Kalkınma Partisi'nin genel başkanı. Erdoğan, 1994 ve 1998 yılları arasında Refah Partisi'nden İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nı yürüttü. Aksaray Yüksek Ticaret Okulu, yeni adıyla İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'nden 1981 yılında mezun oldu. 18 yaşından itibaren siyasete dahil oldu. 1969-1982 yılları arasında amatör olarak futbol oynadı. 4 Temmuz 1978’de Emine Erdoğan'la evlendi. 2 kız, 2 erkek olmak üzere 4 çocukları vardır.

27 Mart 1994 yerel seçimlerinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olarak seçildi. 12 Aralık 1997 tarihinde Siirt'te düzenlenen bir mitingde yaptığı konuşma nedeniyle Diyarbakır DGM Savcılığı'nın "halkı sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik ettiği" gerekçesiyle açtığı davada Türk Ceza Kanununun 312. maddesinin 2. fıkrası uyarınca 10 ay hapis cezasına çarptırıldı. Cezaevinde dört ay kaldıktan sonra, 14 Ağustos 2001'de Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti)'nin kurucuları arasında yer aldı ve kurucu başkanı oldu. Genel Başkanı olduğu Adalet ve Kalkınma Partisi ilk kez 2002 Türkiye genel seçimlerinde %34,43'lük oy oranı ile tek başına 58., 59., 60. Türkiye hükûmetlerini kurarak, parti başkanı ve Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı olarak iktidara geldi.