 |
| Sadaka |
Sadaka nedir? Sadaka vermenin sevabı faziletleri nelerdir? Neden sadaka vermeliyiz? Sadaka ile ilgili ayetler hadisler nelerdir? sadaka kimlere verilir?
Sadaka ne demektir?
Tüm anlamlarıyla sadaka; nafile olarak yapılan hayır ve hasenatı, insan ve hayvanlara yapılan iyilik, lütuf ve ihsanları, hatta insanların gönlünü hoş eden güzel söz ve davranışları kapsamına alır. Sadaka-i cariye, vakfedilmiş sadaka ile diğer hayır ve hasenat bu niteliktedir. Mal veya parayı tasadduk etmenin yanında, mümin kardeşine aracına binerken veya inerken yardımcı olmak, güler yüz veya tatlı dille onun gönlünü hoşnut etmek gibi pek çok fiil ve davranışlar da sadaka olarak nitelendirilmektedir.Sadaka-i cariye ardından nesiller boyunca istifade edilecek bir hayır bırakmaktır. Küçük yardımlarla yoksulun yüzünü güldürmek olduğu gibi iyiliğimizin, infakımızın ve yardımlarımızın kalıcı olmasını, sevaplarımızın sürekli hale gelmesini sağlamaktır. Allah-u Teala Al-i İmran Suresi 92. Ayette mealen şöyle buyurur; "Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça iyiliğe asla erişemezsiniz. Her ne harcarsanız Allah onu bilir." Peygamber Efendimiz (s.a.v) bir Hadis-i Şerif’te "Kıyamet günü Müminin gölgeliği onun verdiği sadakadır” buyurmaktadır. Sadaka vermek fazileti yine Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) "İnsanoğlu ölünce üç şey dışında ameli kesilir. Sadaka-i cariye yani faydası kesintisiz devam eden hayır, kendisinden faydalanılan ilim ve kendisine dua eden hayırlı evlat" ve "Sadaka vermek malı eksiltmez. Kul başkalarının hatalarını bağışladıkça Allah da onun şerefini arttırır. Kim Allah için alçak gönüllü davranırsa, Allah da onu yükseltir." Hadis-i Şerifleriyle bir kez daha önem kazanır. Sadaka-i cariye öldükten sonra bile amel defterini kapatmama arzusudur. Bu arzunun sonucu ise öldükten sonra dahi haneye yazılmaya devam eden sevaplardır. İnşa edilen cami, mescid, medrese, çeşme, su kuyusu, hastane, köprü insanlığa faydalı olmaya ve iyiliği yaşatmaya devam eder. Sadaka faziletini, Allah-u Teala’nın Hadid Suresi 18. Ayette mealen buyurduğu, "Şüphesiz ki sadaka veren erkeklerle sadaka veren kadınlar ve Allah’a güzel bir borç verenler var ya, (verdikleri) onlara kat kat ödenir. Ayrıca onlara çok değerli bir mükâfat da vardır." İfadeleriyle tamamen idrak etmiş oluruz.
Sadaka ömrü uzatır, malı bereketlendirir, küçük belaları defeder.
Sadaka Kimlere Verilir?
Sadaka bir Müminin sadakatini ortaya koyar ve sadakasını yerine getiren bir Müslüman imanına da sadıktır. İşte böyle bir Müslüman az çok demeden, maddi gücüne, bütçesine göre sadaka verir. Burada ise sadaka kime verilir sorusu devreye girer. Sadaka, yaygın olarak yalnızca bir yoksula verilen birkaç lira olarak bilinse de sadaka ihtiyaç sahiplerine, Allah yolunda ilim tahsil edenlere verilebildiği gibi, sadaka-i cariye olarak da cami, mescid, medrese, hastane, köprü, çeşme, su kuyusu, gibi kalıcı eser olarak devamlılığı olan yapıların yapımı için de verilebilir.
Sadakayla ile ilgili ayetler ve hadisler
Allah rızası için yapılan, maddi ve manevi her iyiliğe, sadaka denir. Şeytan verdirmek istemese de sadaka vermelidir.Bir âyet-i kerime meali şöyledir:
"Şeytan, fakirleşirsiniz diye korkutup, size cimriliği, çirkin şeyleri emreder, sadaka verdirmek istemez. Allah ise kendi lütfundan size mağfiret ve bol nimet vadediyor. Allah'ın ihsanı geniştir, her şeyi hakkıyla bilendir." [Bakara 268]
Sadakanın faydaları hakkında, hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
"Hastalarınızı sadakayla tedavi edin. Sadaka, her hastalığı ve belayı defeder" [Beyheki]
"İlmi olan ilminden, malı olan malından sadaka versin." [İbni Sünni]
"İyilik ömrü artırır, sadaka günahları giderir ve kötü ölümden korur." [Taberani]
"Sadaka kibri yok eder." [Tirmizi]
"Sadaka verenin rızkı artar ve duası kabul olur!" [İbni Mace]
"Sadaka vermeye engel olana, lanet olsun." [Isfahanı]
"Sadaka, kabir azabından korur. Kıyamette de himaye altına alır." [Beyheki]
"Sıkıntılarınızı sadakayla önleyin" [Deylemi]
"Suyun ateşi söndürdüğü gibi, sadaka da günahları yok eder." [Tirmizi]
"Vallahi, sadaka vermekle mal eksilmez. O halde sadaka verin!" [İ. Ahmed]
"Sadaka malı artırır. Öyleyse sadaka verin." [İbni Ebiddünya]
"Sadaka 70 çeşit belayı önler. Bunların en hafifi cüzzam ve barastır." [Hatib]
"Sadaka şeytanın belini kırar." [Deylemi]
"Gizli verilen sadaka, Allah'ın gazabını söndürür." [Beyheki]
"Sırf Allah rızası için sadaka verene, kıyamette Allahü teâlâ, "Ey kulum, sen benim rızamı gözettin, ben de seni hakir etmem ve vücudunu Cehenneme haram kılarım. Haydi, Cennete istediğin kapıdan gir" buyurur." [Deylemi]
Sadakanın faydaları hakkında, hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
"Hastalarınızı sadakayla tedavi edin. Sadaka, her hastalığı ve belayı defeder" [Beyheki]
"İlmi olan ilminden, malı olan malından sadaka versin." [İbni Sünni]
"İyilik ömrü artırır, sadaka günahları giderir ve kötü ölümden korur." [Taberani]
"Sadaka kibri yok eder." [Tirmizi]
"Sadaka verenin rızkı artar ve duası kabul olur!" [İbni Mace]
"Sadaka vermeye engel olana, lanet olsun." [Isfahanı]
"Sadaka, kabir azabından korur. Kıyamette de himaye altına alır." [Beyheki]
"Sıkıntılarınızı sadakayla önleyin" [Deylemi]
"Suyun ateşi söndürdüğü gibi, sadaka da günahları yok eder." [Tirmizi]
"Vallahi, sadaka vermekle mal eksilmez. O halde sadaka verin!" [İ. Ahmed]
"Sadaka malı artırır. Öyleyse sadaka verin." [İbni Ebiddünya]
"Sadaka 70 çeşit belayı önler. Bunların en hafifi cüzzam ve barastır." [Hatib]
"Sadaka şeytanın belini kırar." [Deylemi]
"Gizli verilen sadaka, Allah'ın gazabını söndürür." [Beyheki]
"Sırf Allah rızası için sadaka verene, kıyamette Allahü teâlâ, "Ey kulum, sen benim rızamı gözettin, ben de seni hakir etmem ve vücudunu Cehenneme haram kılarım. Haydi, Cennete istediğin kapıdan gir" buyurur." [Deylemi]