Mekruh ne demek |
Mekruh nedir? Mekruh kaça ayrılır? Tahrimen Mekruh ne demek? Tenzihen Mekruh ne demek? Mekruh kelime anlamı hakkında bilgi.
Mekruh, dinen yapılması uygun olmayan davranışlara denilmektedir. Başka bir deyişle yapılmaması yapılmasından daha iyi olan davranışlardır.
Şafi mezhebine göre mekruh tek çeşittir. Mekruh görülen bir uygulamayı yapan ceza almaz, yapmayan kişi sevap kazanır. Hanefi mezhebine göre ise mekruh ikiye ayrılır. Bunlar; tahrimen mekruh ve tenzihen mekruh olarak isimlendirilir.
Mekruh Nedir?
Sözlük anlamı "sevilmeyen şey" olan mekruh, çirkinlik, çirkin davranışlar, uygunsuzluk manalarına gelir. Haram gibi, yapılması hoş karşılanmayan davranışlara, eylemlere mekruh denilmektedir. Mekruh olanı, haramdan ayıran bazı farklılıklar bulunur. Bir davranışın mekruh olduğunu anlayabilmek için nasların iyi incelenmesi gereklidir. Mezhebe göre farklılık gösteren mekruh davranışlar, farklı biçimde tanımlanır. Hangi mezhebe tabi olunursa, o yolda mekruh durumuna uyulmalıdır.Mekruh Ne Demek?
Mekruh, dinen yapılması yasaklanmış olan veya uygun görülmeyen davranışlar için söylenen bir tabirdir. Örneğin; Dinen, bir kişinin malını çarçur etmesi, haram değildir ama mekruhtur. Uygun görülmeyen bir davranıştır. İsraf, dinin verdiği tanıma göre, haram değil, mekruhtur.Şafi mezhebi, mekruhun tek çeşit olduğunu belirtmiştir. Yapan kişi övgüye layık görülür. Yapmayan sadece kınanır ama cezalandırılmaz. Hanefi mezhebine göre durum daha farklıdır. İki ayrı kısma ayrılır. Bunlar tahrimen ve tenzihen mekruh'tur.
Tahrimen Mekruh Ne Demek?
Tahrimen mekruh, harama daha yakın mekruh ismidir, yani yapılması harama daha yakındır, yapan kişinin cezalandırılması söz konusu olabilir. Yapmayan kişi sevap kazanır. Tahrimen mekruh açıklaması, davranışın daha çok haramla ilişkisinin olmasıdır. Fakat davranış haram değildir. Sadece harama yakındır. Örnek olarak, başkasının evlenme teklifi yapmış olduğu kişiye evlilik teklifi yapmak tahrimen mekruh sayılır. Haram değil, harama yakındır.Tahrimen Mekruh'a bazı örnekler;
Mesela savaş esnasında, at etinin yenmesi, tenzihen mekruhtur. Mekruhun yapılmaması daha iyi veya kötü olmaz. Yapan sadece kınanır. Savaş esnasında at eti yemek, alimlere göre hoş davranış değildir. Lakin, mecburi durum iştigal ettiğinden, buna günah yoktur.
Tenzihen Mekruh'a bazı örnekler;
- Gümüş veya altın kapların içerisinde su veya başka şeyler içmek.
- Anne veya babayı isimleriyle çağırmak. Eşleri isimleriyle çağırmak.
- Balıklar dışında, denizde bulunan hayvanları Yemek.
- Aynı yerde Kur'an'ı yüksek sesle okuyan birinin yanına oturup, kendisi de yüksek sesle Kur'an okumak.
- Namaz kılınan yerde uygunsuz hareketlerde bulunmak.
Tenzihen Mekruh Ne Demek?
Tenzihen mekruh, tahrimen mekruh gibi Hanefi mezhebinin düsturu içerisinde yer alır. Tahrimen mekruhtan ayrıdır. Tenzihen mekruh, helale yakındır. Helal denmesi mümkün değildir. Yapan kişiye günah yoktur. Yapmayan kişiye, sevap verilmez. Tenzihen mekruh daha çok zor zamanlarda yaşanan ve yapılan davranışlardır.Mesela savaş esnasında, at etinin yenmesi, tenzihen mekruhtur. Mekruhun yapılmaması daha iyi veya kötü olmaz. Yapan sadece kınanır. Savaş esnasında at eti yemek, alimlere göre hoş davranış değildir. Lakin, mecburi durum iştigal ettiğinden, buna günah yoktur.
Tenzihen Mekruh'a bazı örnekler;
- Soğan veya sarımsak yedikten sonra camiye gitmek veya bir topluma girmek.
- Namaz esnasında ek duaları tekrar tekrar okumak, tenzihen mekruhtur.
- Akşam Namazı kılmadan nafile namazını kılmak.
- Eve ya da camiye girip ibadet yapmaya çalışmak, hayatı terk etmek.
- Canlı resimli hayvanların olduğu seccadelerle namaz kılmak.
- Farza çok az kalmışken, sünnet namaza başlamak.
Bu davranışlar, tahrimen mekruhtur.
Diyanet İşlerinin Mekruh Hakkında Açıklaması
Mekruh, ya zanni bir delille, yükümlülükten yapılmaması gereken şey olur veya kat'i bir delille, yapılmaması istenen şeydir. Zanni delili, hadis kitaplarına dayandırılır. Dayandırıldığı kitaplardan tam olarak emin olunmayabilir. Kat'i delilde ise hadisler kesindir.
Ancak davranışta bir hayır olmaması durumunda yapılması istenmez. Tahrimen mekruh kesinken, tenzihen mekruh için kesinlik ifade edilmez. Tahrimen mekruhu işleyen haramı işler gibi günaha girer. Haramdan farkı vacibin tersi olmasıdır. Tenzihen mekruh için ceza veya sevap yoktur.
Ancak davranışta bir hayır olmaması durumunda yapılması istenmez. Tahrimen mekruh kesinken, tenzihen mekruh için kesinlik ifade edilmez. Tahrimen mekruhu işleyen haramı işler gibi günaha girer. Haramdan farkı vacibin tersi olmasıdır. Tenzihen mekruh için ceza veya sevap yoktur.